YÖN BULMA

Dünya üzerinde bulunduğumuz yeri harita ve aletler kullanarak belirleyebiliriz. Bulunduğumuz noktadan diğer bir noktaya giderken, yürüdüğümüz yönü rota olarak adlandırırız. İki nokta arasında birçok engeller, tepeler, ormanlar, göller ve nehirler yer alabilir. Önemli olan bir yerden diğerine giderken, saydığımız bu engelleri aşarken rota dediğimiz yönümüzü kaybetmememizdir. Yapılan araştırmalarda bir kişi bilmediği bir arazide hareket ediyorsa bir müddet sonra yön duygusunu kaybettiği görülmektedir. Yürüyüş sırasında, yaşamlarında sağ ayağını kullanan insanların kuvvetli olan bu ayakları ile sola göre daha uzun adım attıkları görülmektedir. Bu nedenle düz bir doğru üzerinde yürüdüklerini zanneden kişilerin rotalarından sola doğru saptıkları ve zaman içinde sola doğru çok geniş bir yay çizdikleri görülmektedir. Sonuçta umdukları yere ulaşamadıkları gibi nerede olduklarını bilememektedirler. Son yıllarda ülkemizde doğada etkinlik gösteren kişilerin sayısı artmıştır. Bu sayı artışı beraberinde kazaları ve kaybolma olaylarını getirmektedir. Yön saptama çok kesin ve net bir hadisedir. Doğada yürüyen bir kişi net olarak nerede olduğunu bilmeli veya kaybolduğunu kabul etmelidir. 
Pusula ve şimdi öğreneceğimiz yöntemlerle yer yüzeyinde ancak yön saptaması yapılabilir. Yani ancak istenen rotada yürümek mümkün olabilir. Yeryüzü üzerinde nerede olduğumuz sorusunun cevabı farklı aletler gerektirir. Bu aletlerden elde ettiğimiz sonuç ile enlem ve boylamımızı derece, dakika ve saniye cinsinden öğrenebiliriz. Bu bilgi ancak bir haritaya aktarıldıktan sonra o anki haritadaki yerimizi bilebiliriz. 
Sonuç olarak doğada yönümüzü belirlemeden önce kabaca nerede olduğumuzu bilmek zorundayız. Ancak bundan sonra nereye gideceğimizi düşünüp sonra yönümüzü saptamalıyız.

Yön Saptama Yöntemleri

Pusula Yardımı İle 
Yönümüzü en kolay pusula yardımı ile saptayabiliriz. Pusula ibresinin koyu renkli ucu manyetik kuzeyi gösterir. Kuzeyinin nerede olduğunu belirledikten sonra, hangi yöne gidecek isek o yönde yer alan bir cismi (örneğin ağaç, iri kayalar gibi)hedef alıp oraya kadar gitmek ve o noktada gitmek istediğimiz yönde yeni bir cisim saptamak gerekir. Bu yöntemle mümkün olduğu kadar düz bir çizgide yol alınabilir. 
 

Doğada gidilecek yön için belirli cisim ve işaretleri hedef alıp yürüyün.

Kutup Yıldızı İle
Dünyamızın kutup noktalarından geçen hayali eksen çizgisi kutup yıldızının çok yakınından geçmektedir. Bu nedenle geceleyin yıldızlar ve gezegenler hareket halinde iken(dünyanın kendi etrafında dönüşünden dolayı)kutup yıldızı sabit kalır. Doğada herhangi bir yıldızı hedef alıp yürür iseniz, yıldızın hareketinden dolayı düz bir çizgide yürüyemezsiniz. 
Dünyanın dönüşünden ötürü kutup yıldızı çevresinde diğer yıldızların dönüşü. "Görüntü fotoğraf filminin uzun pozlandırılması ile elde edilmiş.

Bu nedenle gökyüzünde yalnızca kutup yıldızını bularak onun kuzeyi gösterdiğini bilerek, amaçladığınız yönde yürüyebilirsiniz. Kutup yıldızını bulmak için belirgin bazı yıldız guruplarını bilmek zorundasınız.(Bu bilgiler kuzey yarım küresinde geçerlidir) 
Büyük Ayı yıldız gurubu 7 yıldızdan oluşur. Görünümü eğik duran kahve cezvesine benzer. Sapın karşısında yer alan kenarın uzunluğunu 5 le çarptığımızda ve kenar yönünde kutup yıldızını buluruz. Kutup yıldızını doğru bulduğumuzdan emin olmak için yan yatmış ve beş yıldızdan oluşan bir W harfine benzeyen Cassiopeia yıldız gurubunu kullanırız. Büyük W'nun ortasındaki yıldız, kutup yıldızı doğrultusundadır.

Güneş İle Yön Bulma 
Parlak güneşli bir günde bir sopa ve gölgesi yardımı ile yön tayini yapılabilir. Sopanın gölgesi işaretlenir. Bir süre sonra yer değiştiren gölge ucu tekrar işaretlenir. Bu iki işareti birleştiren çizgiye dik doğru S - N eksenidir. Birinci işareti sola ve ikinci işareti sağınıza aldığınızda yüzünüz kuzeye bakmaktadır.

Saat Yardımı İle Yön Tayini
Güneşli bir günde bileğimizdeki saat yardımı ile yön tayin edebiliriz. Saatin akrebi güneşe döndürülür. Saatin 12 rakamı ile akrebin oluşturduğu açının açı ortayı Güney-Kuzey Hattıdır. Güneş tarafı güney yönüdür.

Kaybolursanız yapmanız gerekenler;

hiç bir zaman doğada kaybolmanızı istemeyiz siz de istemezsiniz.. Fakat eğer böyle bir durum olursa durumu sakin bir şekilde değerlendirmeye hazır olmalısınız. Bunun için yapılması gerekenler şunlardır:

faaliyetten önce:
Her zaman beklenmedik şeyler için önceden plan yapın. Ya gecikirsem, kaybolursam, sakatlanırsam… Bu durumları çözmeye hazırlıklı mıyım?
Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Eğer bir pusulanız yoksa başlangıç modeli bir pusula alın. 
Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Temel harita ve pusula ile doğada yön bulma becerilerini edinin. Bu becerileri edinmek için bir kaç başlangıç noktası:
Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Harita ve pusula kullanımını iyi bilen bir arkadaşınızı günlük bir yürüyüşte sizle gelmeye ikna edin ve ondan konuyla ilgili mümkün olduğunca çok şey öğrenmeye çalışın.

Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Haritasını edinebildiğiniz bir bölgede bir aktivite planlayın. Yola çıkmadan önce rotanızı harita üzerinde iyice çalışın. Kaybolmanın baskısı altında olmadan harita ile çalışmak haritaları daha iyi okuyabilmek konusunda size faydalı olacaktır
Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Yanınızda bulunmasının faydalı olacağı diğer malzemeler:

Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Cep telefonu: Türkiye' deki doğa sporları yapılabilecek çoğu yerin cep telefonlarının kapsama alanı dışında olduğunu unutmayın. Yine de bazı bölgelerde, özellikle sırt sistemleri üzerinde ya da yerleşim alanlarına yakın yerlerde cep telefonları faydalı olacaktır. Cep telefonunuzu sudan etkilenmeyecek bir şekilde taşımayı unutmayın.
Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman GPS Sistemleri: Bu cihazlar size tam olarak nerede olduğunuzu belirtebilir ve çadır, araba gibi daha önceden yerini belirlediğiniz bir nesneyi tekrar bulmanızı sağlar. Yine de GPS'lerin elektronik cihazlar olduğunu ve pil bitmesi, teknik arızalanma, kırılma gibi sorunlar yaşayabileceğini öngörerek hiç bir zaman yön bulma konusunda sadece GPS sistemlerine güvenmeyin. 
Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Telsizler: Lisanssız kullanılabilen telsizlerin menzili maksimum 3 km. olsa da yer yüzü şekilleri bu telsizlerin kullanılabilir menzilini büyük ölçüde düşürebilir. Telsizler grup içinde haberleşme için faydalı olacaklardır.
Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Kimyasal ışık çubukları: Kırıldığında ışık vere bu çubuklar karanlık koşullarda görülmenizi kolaylaştıracaktır.

ÇOK ÖNEMLİ: Şehirde kalan birine nereye gittiğinizi, hangi rotayı izlemeyi planladığınızı ve ne zaman dönmeniz gerektiğini mutlaka bildirin. Dağcılık gibi daha fazla bilinmeyen ve risk içeren sporlarda mutlaka yazılı olarak faaliyet bildirim formu doldurun ve ilgili kişilere bırakın. Kaybolmanız ya da başka sorunlarla karşılaşmanız durumunda arama çalışmaları ne kadar erken başlarsa sizin ve arama kurtarma ekibi için o kadar iyi olacaktır. 
Faaliyet Sırasında

Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman 10+ Hayati Malzemeyi her zaman yanınızda bulundurun. Bu malzemelere ek olarak yanınızda yedek fener, acil durum için ekstra yemek, bir kalem ve vücut ısınızı geri yansıtan "space blanket" taşımayı da değerlendirin. Dağcılık için bir sıçak hava torbası taşımayı düşünün.
Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Eğer varsa aktivite sırasında sık sık haritanızı kontrol edin. Çok bariz bir patikada ilerliyor olsanız da etrafınızdaki yeryüzü şekillerinin topoğrafik haritada nasıl gözüktüğünü öğrenmiş olursunuz.
Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Bir arada kalın. Grubunuzun bölünmemesini sağlayın. Bireysel olarak kaybolmak daha kolay olduğu gibi bir kaybolma ya da yaralanma durumunda da çok daha kötü duruma düşmüş olursunuz. 
Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Kolay ulaşabileceğiniz bir yerde düdük taşıyın. Kaybolur ya da yaralanırsanız kolayca zedelenebilen ses tellerinize güvenmeyin. Bir düdüğü çok daha uzun süre çalabilirsiniz ve düdüğün sesi çok daha uzağa ulaşabilir. Eğer doğada çocuklarınızla bir aktivitede bulunuyorsanız mutlaka her birinin birer düdüğü olduğuna emin olun.

Not : Aralıklı 3 düdük çalmak uluslararası bir yardım isteği sinyalidir.

Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Yanınızda saat taşıyın ve güneşin ne zaman battığını bilin. Sonbahar aylarında günübirlik aktivite yapan bir çok kişi gün ışığından ne kadar yararlanabileceklerini kestiremez.

Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Kendinize aşırı güvenmeyin. Bazı insanlar sadece başkalarının kaybolabileceğine inanır. Egonuzu bir kenara bırakıp düzenli olarak nerede olduğunu kontrol edin. Herhangi bir belirsizlik durumunda durun ve durumu yeniden değerlendirin.

Eğer Kaybolursanız

Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Dur: Eğer durumunuz sizi huzursuz ediyorsa hemen durun ve daha fazla ilerlemeyin. Tabi paniklememelisiniz de. Genç ve tecrübesiz kişilere kaybolduklarını hissettiklerinde durmaları gerektiği öğretilmelidir. Özellikle yurtdışında çocuklar için kullanılan "Bir ağaca sarıl" deyimi oldukça faydalı bir tavsiyedir. Bu kural, bulunduğunuz yer potansiyel tehlikelere açıksa (çığ, sel, heyelan, yıldırım) ya da grubunuzdan birinin tıbbi yardıma ihtiyacı varsa değişir. Çoğu zaman 10'a kadar saymak ve bir miktar sıvı ve yiyecek almak bakış açınızı tazeler ve durumunuzu daha iyi değerlendirebilmenizi sağlar.

Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Düşün: En son ne zaman ve nerede tam olarak nerede olduğunuzu biliyordunuz? O noktaya geri dönebilir misiniz? Etrafta yol ya da patika gibi nerede olduğunuz belirleyebilecek noktalar var mı? Eğer nerede olduğunuzu bildiğiniz noktaya geri dönebiliyorsanız o noktaya dönün ve seçeneklerinizi tekrar değerlendirin.

Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Gözlemle: Tüm algılarınızı alarma geçirin. Bulunduğunuz noktaya gelirken geçtiğiniz belirgin doğa şekillerini hatırlamaya çalışın. Bunları nerede olduğunu bildiğiniz son noktaya geri dönmek için kullanabilir misiniz? Eğer yapabiliyorsanız o noktaya dönün. O noktadan yolunuzu tekrar çıkarabiliyorsanız devam edin. Yapamıyorsanız durun. Bir arama ekibi sizi aramak için harekete geçtiğinde sizi ilk arayacakları yer planladığınız rota olacaktır. Bu rotadan ne kadar uzaklaşırsanız bulunmanız o kadar zor olur. Etrafınızda işinize yarayabilecek şeyler ya da sakınmanız gereken potansiyel tehlikeler var mı? Hava ne zaman kararacak ve hava nasıl? Eğer rotanız ile ilgili kimseye haber bırakmadıysanız seçeneklerinizi tekrar değerlendirin. Uzun da olsa hangi yöne doğru ilerlerseniz kesinlikle tanıyacağınız bir noktaya çıkarsınız? Yakınlarınızda yönünü bildiğiniz bir köy, yol ya de akarsu var mı?

Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Planla: Başkalarıyla beraberseniz ortak bir plan yapın. Yaptığınız plan mantıklı gözüküyorsa uygulamaya geçin. Yaptığınız planı uygularken koşullar değişirse (örn. ani bir sağanak yağmur) durun ve durumunuzu tekrar değerlendirin.

Not: Eğer ana yol gibi belirgin bir şeye yakın olduğunuzu ve hangi yönde olduğunu tam olarak biliyorsanız kalan gün ışığını da değerlendirerek o noktaya doğru gidebilirsiniz.

Diğer Konular

Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Eğer yanınızda bir cep telefonu var ise ve bulunduğunuz nokta kapsama alanı içindeyse yerinizi ve rotanızı mümkün olduğunca ayrıntılı belirtin. Yardım isteyin ve bulunduğunuz yerden görebildiğiniz bir patika ya da bariz bir şey yok ise bekleyin. Faaliyetinize yen şarj edilmiş bir cep telefonu ile başlayın ve cep telefonunuzu bir acil durum cihazı gibi düşünün. Pilinizi gereksiz konuşmalarla harcamayın.

Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Bir yardım talebinde bulunabilseniz bile arama kurtarma ekiplerinin yanınıza ulaşması zaman alacaktır. Bu nerede olduğunuza ve diğer koşullara göre ülkemizde rahatlıkla 24 saatten fazla sürebilir. Sabırlı olun ve kurtarılana kadar yapmanız gerekenleri planlayın.

Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman 10+ Hayati Malzemenizi kullanın. Ufak bir ateş yakarak hem ısınabilirsiniz hem de duman bulunmanızı kolaylaştıracaktır.
Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Eğer arandığınızı biliyorsanız ağaçlardan uzak açık bir alanda bulunmanız havadan görülmenizi kolaylaştıracaktır. 
Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Eğer geceyi geçirmeniz gerekcekse bir akarsuyun yanında kalmayın. Suyun sesi arama ekiplerinin sesini duymanızı engelleyebilir.
Hava koşullarının ne kadar kötü olma şansı varsa kendinizi daha rahat bir uğrak yeri hazırlamaya o kadar zorlamalısınız. Böylece hem zaman Aktivitenizin her aşamasında etrafınızı gözlemleyin. Bir topoğrafik haritada çok şey olabilir ama unutmayın ki 10 metrelik izohipslere sahip bir haritada 7 metrelik bir uçurum gözükmeyecektir. Belirgin her türlü doğa şeklini aklınıza yazın. Geri dönmeniz gerekirse aynı doğa şekillerini tam ters bakış açısından da tanıyabilir misiniz? Arada sırada geri dönüp geçtiğiniz noktaların ters taraftan da nasıl gözüktüğüne bakın.